 |
| Kaart Lauwerszee: US Army |
Het meer ontstond in 1969 door de afsluiting van de Lauwerszee. De belangrijkste reden om de zee af te dammen was de veiligheid. Ook het ophogen van de dijken tot deltahoogte was een mogelijkheid.
De Lauwerszee was aanvankelijk een baai in het noorden van Nederland. De zee werd genoemd naar de Lauwers, de grensrivier tussen de provincies Groningen en Friesland.
In 1960 is het “Besluit tot droogmaking van de Lauwerszee” aangenomen en is gestart met de aanleg van een dertien kilometer lange afsluitdijk. Hierin zijn spuisluizen en een schutsluis aangelegd.
Een gevolg van de afsluiting van de zee was dat de Groningse haven van Zoutkamp verplaatst moest worden naar de nieuwe haven Lauwersoog.
Functie
Het Lauwersmeermeer en zijn omgeving zijn waardevol voor natuur, landbouw, recreatie, militair gebruik en de berging en afvoer van water uit de provincies Drenthe, Friesland en Groningen.
Na de afsluiting van de Lauwerszee kwamen de hooggelegen zeebodems, die daarvoor tot het wad behoorden, droog te liggen. Hierdoor ontstond veel nieuwe natuur.
Door de voortdurende instroom van zoet water van het Reitdiep, de Dokkumer Ee en het Dokkumergrootdiep werd het water in het Lauwersmeer van zout brak en vervolgens zoet. De natuur veranderde daarbij mee.
Een deel van het gebied, de Marnewaard, is ingericht als militair oefenterrein.
Vakantie en recreatie
Ten westen van de autoweg naar Lauwersoog ligt een groot recreatiegebied rond het Nieuwe Robbengat. Hier is ook veel bos aangeplant.
In de jaren 1970 werd bij Lauwersoog het vakantiedorp Robbenoort gebouwd en in 1993, iets zuidelijker op de Noordelijke Ballastplaat, het vakantiedorp Suyderoogh.
Het Lauwersmeer behoort tot de Natura 2000 gebieden en is een belangrijk voor vogels. Er leven lepelaars, grutto's, aalscholvers en in het najaar brandganzen en wilde zwanen. Ook komen er buizerds voor. Voor vogelaars zijn vogelkijkhutten gebouwd.
In het midden en oosten van het Lauwersmeergebied werd op 12 november 2003 het Nationaal Park Lauwersmeer ingesteld.
Het Lauwersmeer is ook een ideale plek om te zeilen, windsurfen en kitesurfen.
Maar grote delen van de Ballastplaat, de Rug, de Sennerplaat, de Blikplaat, de Ezumakeeg, de Hoek van Bant en het eiland de Schoenerbult zijn vanwege de natuur niet vrij toegankelijk voor het publiek.
Ook de wateren Achter de Zwarten, het Hoornse gat, de Vlinderbalg, het Jaap Deensgat, de Babbelaar, het Simonsgat en het Blikplaatgat zijn verboden gebied.
Langs het Lauwersmeer loopt de Europese Wandelroute E9. Deze wandelroute loopt via de kust van Portugal naar Oostzee.
In Nederland heet het gedeelte van de wandelroute ten oosten van de pont Wad- en Wierdenpad, ten westen Friese Kustpad.
Bij Lauwersoog ligt het centrum Expozee, met informatie over recreatie en educatie over de Wadden en het Lauwersmeer. Hier zijn ook exposities over het gebied te bezichtigen.
Vanuit Lauwersoog vaart een veerdienst naar het Waddeneiland Schiermonnikoog.
